Zwammen die houtrot veroorzaken
Het is niet zo dat een bepaalde zwam zomaar iedere houtsoort kan afbreken. Sommige zwamsoorten hebben een voorkeur voor naaldhout, andere voor loofhout. De omgevingstemperatuur moet tussen de 3°C en 38°C zijn. Zwammen groeien niet meer bij temperaturen lager dan 3°C maar ze overleven deze wel. Temperaturen vanaf 50°C overleven ze echter niet. Een uitzondering hierop en alleen onder bepaalde omstandigheden zijn de zeer hittebestendige sporen. De juiste vochtigheid van het hout is net zo belangrijk als de juiste temperatuur en voedingsstoffen. Hout dat door zwam aangetast wordt, stelt hoge eisen aan de vochtigheid van hun voedsel.
Hout wordt gevoelig voor zwam bij een vochtigheid tussen 26% en 32%. Hout wat goed bewerkt en gedroogd is heeft een vochtigheid tussen de 15% en 18%. Deze vochtigheid is veel te laag voor zwam. Dat houtzwam een voorkeur heeft voor een hoge vochtigheid verhoogt de resistentie van het hout tegen houtrot. Huiszwam vormt hierop een uitzondering, de huiszwam wordt al actief bij een vochtigheid vanaf 20% tot 24%. De kelderzwam is het meest actief als het hout een vochtigheid heeft van 50% tot 60%. Houtinfectie door zwam, dit noemt men houtrot, is te onderscheiden in witrot bruinrot en zachtrot. Witrotschimmels tasten het liefst hardhout aan. Zwam dat bruinrot veroorzaakt geeft de voorkeur aan zachthout, het hout krijgt vervolgens een donkerbruine kleur. De kelderzwam en de huiszwam vallen hieronder.
De huiszwam wordt ook wel droogrotschimmel genoemd. Dit komt omdat het aangetaste hout in het laatste stadium erg droog is. De kelderzwam in hoge mate afhankelijk is van vocht. Zowel wit- als bruinrotschimmels dringen diep met hun sporen in het hout. Bij zachtrot schimmels gebeurd dit alleen in de buitenste lagen van het hout. De zacht-rot schimmels zijn alleen te vinden in extreem vochtig hout. Hieronder staat een overzicht van enkele soorten zwam die schade veroorzaken aan verwerkt hout. Van deze houtschimmels zijn de huiszwam en de kelderzwam het meest gevreesd.
Bruine eikenzwam
Deze zwam is zowel in de vochtige kelder als in huis te vinden. Deze zwam tast eikenhout aan.
Geurige schubzwam
Deze zwam wordt als een van de meest destructieve vijanden van naaldhout gezien. Deze soort komt voor in vochtige kelders. Deze zwam en het hout wat hiermee geïnfecteerd is, ruikt naar balsem.
Doolhofzwam
Deze zwam veroorzaakt houtrot en tast onder andere hardhout aan. De zwam komt regelmatig voor op vochtige raamkozijnen.
Waaierzwammen
Deze zwam wordt hoofdzakelijk in zachthout ontdekt. De waaierzwam is in staat om onder slecht licht te leven. De zwam is vaak in gezelschap van de kelderzwam maar deze zwam zorgt voor een stuk minder schade.
Kelderzwam en huiszwam
De kelderzwam zowel als de huiszwam zijn zwammen die zorgen voor bruinrot. De cellulose in het hout wordt afgebroken en ze veroorzaken een bruine kleur op het hout. Op onderstaande afbeeldingen zijn de huiszwam en de kelderzwam te zien.
Houtrot door de kelderzwam komt vele malen vaker voor. Maar de schade die wordt veroorzaakt door huiszwam is veel erger. De kelderzwam en de huiszwam zijn vaak samen te vinden. De kelderzwam wordt wel als aankondiging gezien voor de huiszwam. In Engeland waren in de zestiger jaren deze twee zwamsoorten, de kelderzwam en de huiszwam, verantwoordelijk voor 95% van het totaal aan zwamaantastingen in woningen en andere gebouwen. Dit waren voornamelijk oude gebouwen. In woningen, na 1945 gebouwd, kwam zwambesmetting relatief weinig voor. Bruinrotschimmels zijn in staat om in snel tempo het hout af te breken. Als de huiszwam zich op een stuk vochtig hout heeft gevestigd kan deze zwam zich vanuit daar verspreiden en ander droog hout infecteren.